کشاورز زحمتکش همیشه در مسیر افتخار مدیران تا حمایت واقعی از این قشر مهم و تأثیرگذار دچار بحران و تلاطم می‌شود که بهای سنگین آن را در فصل برداشت متوجه می‌شویم.
همه ساله در هنگام کاشت محصولات جالیزی و صیفی‌جات، این مدیران جهاد کشاورزی هستند که با تلاش سعی می‌کنند تا ضمن افزایش سطح زیر کشت، امید را در دل کشاورز زنده نگه دارند.
اما کشاورز زحمتکش همیشه در مسیر افتخار مدیران تا حمایت واقعی از این قشر مهم و تأثیرگذار دچار بحران و تلاطم می‌شود که بهای سنگین آن را در فصل برداشت متوجه می‌شویم، فصل کاشت آغاز می‌شود و یک مشکل کشاورز سوخت، کود و ادوات کاشت است و مشکل دیگر هزینه داشت و نگهداری که با تورم نابسامانی روبه‌رو بوده است.
نوسانات شدید قیمتی و مرز ورشکستگی کشاورز
در جنوب کرمان بیش از 20 هزار حلقه چاه کشاورزی موجود است و در حدود 7 هزار حلقه آن فاقد پروانه و تک‌رقمی هستند که سال‌های زیادی است، نان‌آور کشاورزان منطقه هستند، اما به زعم همه تلاش‌ها در کمیسیون سوخت و کشاورزی مجلس شورای اسلامی، عدم مصوبه قانونی یکپارچه و ویژه کشاورزی جنوب کرمان در فصل برداشت این نقیصه را روشن‌تر میکند.
به فصل برداشت می‌رسیم و همیشه یک محصول در جایگاه طلایی قرار می‌گیرد و بقیه محصولات در ردیف سوخته قرار می‌گیرند و نوسانات شدید قیمتی به همراه دارند که به مرز ورشکستگی کشاورزان می‌رسد.
این نابسامانی در بازار فروش و برداشت از یک‌طرف و عدم وجود ادوات برداشت مکانیزه و مناسب از طرف دیگر، کمبود وسایل حمل و نقل محصولات کشاورزان گاه فشار مضاعف خود را بر کمر کشاورزی وارد میکند که هیچ پشتیبانی به جز دولت ندارند.
دلالان آزاردهنده در فصل برداشت
اسم فصل برداشت که می‌آید، کم کم افراد سودجو و مخل بازار به نام دلال پیدا می‌شوند و اغلب امید کشاورزان را به رؤیا و توهم می‌کشانند و گاه او را چنان ناامید می‌کنند که از همان ابتدای کشت تلاش خود را بی‌ثمر بداند.
دلالان سال‌ها است که همانند افعی بر کشاورزی هند ایران چمبره زده‌اند و آن چیز که البته به جایی نرسید، فریاد کشاورز است.
سالانه از جنوب کرمان بالغ بر 4 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی تولید و روانه بازار داخلی و کشورهای اروپایی و آسیایی می‌شود که این نقطه مثبت در کشاورزی جنوب کرمان ارگانیک بودن محصولات آنها است، اما مشکل کجا است و چاره چیست؟
نبود گمرک، عدم وجود قیمت تضمینی خرید برای تمام محصولات، عدم هماهنگی در تعرفه واردات و صادرات و عدم شناسایی زمان واردات محصولات مورد نیاز همه به کمک دلالان چیره دست آمده و خنجر زهرآگین آنها را برنده‌تر میکند.
وقتی زغال از مرکبات با ارزش‌تر می‌شود
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان گفت: در جنوب کرمان 36 هزار هکتار باغ مرکبات، 38 هزار هکتار نخیلات و یک‌هزار و 500 هکتار گلخانه وجود دارد که از گلخانه‌ها یک‌هزار و 250 هکتار به کشت خیار و مابقی توت‌فرنگی و صیفی‌جات هستند.
احمد دلجوکوهستانی در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس اظهار داشت: از این مقدار سطح زیرکشت 550 هزار تن مرکبات و 220 هزار تن خرما و 270 هزار تن محصولات گلخانه‌ای برداشت می‌شود که برای این حجم تولید فکری نشده است و کشاورزان را با مشکل مواجه میکند.
وی افزود: عدم استفاده و نبود صنایع بسته‌بندی و مدرن و نوین، نبود برندسازی در فروش محصولات نیز در بحث صادرات محصولات کشاورزان جنوب کرمان را با مشکل شدید در بازارهای خارجی مواجه کرده است که اگر فکر جدی نشود باید قید صادرات را بزنیم.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان بیان کرد: مردم تصمیم می‌گیرند که وقتی رونقی در بازار مرکبات نیست به سمت کشاروزی فصلی روی می‌آورند و باغ‌های مرکبات را به دست اره می‌دهند و برای تولید زغال بریده می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر باید به این فکر کنیم که با بریدن درختان این منطقه سطح کشت مرکبات به شدت افت کرده و پیشنهاد می‌شود در دامنه‌ها که آب کمتری نیاز دارد به کاشت مرکبات پرداخته شود.
عدم همخوانی تولیدات کشاورزی با سرمایه‌گذاری
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان به خبرنگار فارس گفت: در جنوب کرمان 50 واحد صنعتی و تبدیلی در حوزه کشاورزی احداث شده است که با توجه به آمار تولید که توسط جهاد کشاورزی منتشر می‌شود، کفایت نمی‌کند و نیاز به حضور سرمایه‌گذاران بیشتری در منطقه است.
محمود اسکندری‌نسب تصریح کرد: با توجه به آمار سطح زیرکشت محصولات کشاورزی استنباط به آن یک ناهمخوانی در برداشت ایجاد میکند که با ظرفیت کارخانه‌های موجود سنجیده نمی‌شود.
وی عنوان کرد: برای رفع مشکلات گوجه‌کاران باید برای تکمیل زنجیره کارخانجات رب به سرعت دو واحد بسته‌بندی ایجاد شود تا ضمن ارتقای ظرفیت کارخانجات به نوآوری و شکوفایی اقتصاد هم سامان داده باشیم.
اسکندری‌نسب افزود: برای فرآوری محصولاتی مانند پیاز، خیار، ذرت، سیب‌زمینی، هندوانه، خرما و سبزیجات در جنوب کرمان هیچ کارخانه‌ای وجود ندارد و ارزش افزوده بسیاری از این منطقه به صورت خام خارج می‌شود.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان گفت: شهرستان‌های قلعه‌گنج و رودبار در جنوب کرمان مقام اول تولید حنا را در کشور دارند، اما تاکنون نسبت به فرآوری آن هیچ اقدامی نشده و از سرمایه‌گذاران در این زمینه دعوت می‌شود.
شهرک‌های صنعتی با مشوق‌های طلایی منتظر سرمایه‌گذاران
وی تصریح کرد: در بحث دانه‌های روغنی نیز جنوب کرمان به ویژه قلعه‌گنج نیاز به توجه جدی‌تری دارند، کنجد به عنوان محصول استراتژیک منطقه باید فکری برای فرآوری آن شود.
اسکندری‌نسب افزود: در بخش جانبی کشاورزی نیز تولید لوله‌های پلی‌اتیلن در مدیریت و رفع کمبود آب در منطقه کمک شایانی میکند که با توجه به سطح زیرکشت محصولات زراعی و باغی، این نیاز امروز بیشتر دیده می‌شود.
وی بیان داشت: با توجه به صادرات خیار نمونه جیرفت به سایر نقاط جهان باید در زمینه فرآوری این محصول نیز قدم برداریم و با توجه به آمار سازمان جهاد کشاورزی نیاز به 50 کارخانه فرآوری این محصول داریم که هم‌اکنون هیچ واحد صنعتی در منطقه وجود ندارد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب کرمان گفت: با توجه به کشت انواع سبزیجات در هشت ماه سال در منطقه جنوب کرمان که یک پدیده نادر است، سالانه 50 هزار تن برداشت باز هم در مقوله بسته‌بندی و فرآوری با مشکل مواجه است و حجم عمده‌ای از ارزش‌افزوده به خارج از استان منتقل می‌شود.
اسکندری‌نسب اظهار داشت: در بحث ذرت نیز مقام اول کشوری در تولید را دارا هستیم، اما هنوز به جزو چهار واحد ذرت خشک‌کنی هیچ واحدی برای فرآوری محصول ذرت احداث نشده است که هم‌اکنون با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو هستیم.
وی بیان کرد: شهرک‌های صنعتی در تمام شهرستان‌های جنوب کرمان با مشوق‌های ویژه و طلایی منتظر سرمایه‌گذاران بخش کشاورزی و اشتغال هستند و پیشنهاد می‌شود این منطقه بکر را از دست ندهند.
تعاونی‌ها و نهادهای خودگردان کشاورزی راه حل مشکل
اصغر صادقی کارشناس ارشد کشاورزی نیز گفت: در زمینه کشاورزی جنوب کرمان باید همه دست به دست همه بدهند و این آشفتگی را سامان بدهند.
وی ادامه داد: شرکت‌های تعاونی در زمینه کشاورزی از کشت تا برداشت نقش اصلی خود را ایفا کنند و سهام‌داران شرکت ضمانت اجرایی در راستای تعیین سطح زیرکشت و ضمانت خرید داشته باشند.
صادقی افزود: شرکت‌های تعاونی می‌توانند، کشاورزان را به سمت کشت چند محصولی سوق دهند و در قبال آن قیمت خرید آنها را تضمین کنند، زیرا مشکل فعلی کشاورز کشت تک‌محصولی است.
این استاد دانشگاه بیان کرد: باید با توجه به بازدهی محصولات در هر منطقه از جنوب منطقه‌بندی صورت پذیرد و جهاد کشاورزی و مسئولان نیز امکانات و تسهیلات را به همین نحوه توزیع کنند.
وی افزود: راه‌اندازی نهادهای خودگردان که توسط خود کشاورزان مدیریت می‌شوند، اما از تسهیلات دولتی استفاده می‌کنند و جهاد کشاورزی به عنوان مشاور حضور مستمری دارد و از بهترین مواردی است که می‌تواند منجر به حل مشکل باشد.
خروج از کشت تک‌محصولی تنها راه حل بحران برداشت
محمود سالاری کارشناس ارشد کشاورزی نیز گفت: کشاورز نباید هرساله یک محصول خاص کشت کند، بلکه چندین محصول در قطعات مختلف کاشت شود تا در صورت عدم فروش یک محصول جبران خسارت از محصول دیگر را داشته باشد.
وی عنوان کرد: کشاورز ما باید در کنار کار کشاورزی خود حتما از پرورش دام به صورت پرواری نیز بهره ببرد و این سبب می‌شود تا خسارت‌های احتمالی به کمترین حد خود رسیده و بازده بهتری در سال داشته باشند.
سالاری بیان داشت: استفاده از کودهای حیوانی به جای کود شیمیایی و استفاده از کودهای دامی منطقه که بیشتر گاوی و گوسفندی هستند در هزینه کاشت تا برداشت محصول بسیار تاثیرگذار است.
فصل تغییر است و مدیریت جهادی می‌خواهد
جهاد کشاورزی باید کارگاه‌های توجیهی بیشتری را برای کشاورزان برگزار کند و آزمایش‌های خاک و آب را برای این قشر به صورت رایگان انجام داده تا بتوانند، محصول مناسب با عملکرد بهتری را به دست آورده و میزان خسارت کاهش یابد.
بر اساس سطح زیرکشت محصول باید بازار آن توسط دولت حمایت شود تا کشاورز همچنان امیدوار به کار باشد و از طرفی این امید سبب رونق همه محصولات در تمام سال‌ها است و نه اینکه سالی خوب و سالی بدتر از سال قبل داشته باشند.
این معضل بزرگ فصل برداشت با راهکارهای فراوانی قابل حل هستند و کلید آن به دست دولت‌مردان است، دولت می‌تواند در قابل سبد حمایتی میوه و تره‌بار در سراسر کشور با یک قیمت مصوب محصولات را به دست مصرف کننده، برساند تا هم سلامت همگانی با تزریق میوه ارگانیک تأمین و هم دست دلالان کوتاه شود.
دولت باید در زمینه صنایع تبدیلی ابتدا این صنایع کوچک را بر اساس اصل 44 راه‌اندازی و بعد از اجرا از طریق فروش سهام و ... در هر منطقه به ساکنان آن تحویل دهد.
وزارت جهاد کشاورزی باید یک برنامه مدون از کاشت تا برداشت در اختیار داشته باشد و ضمن کنترل کاشت بی‌مورد در زمان برداشت نیز با هدایت ماشین‌آلات کشاورزی و حمل و نقل، کنترل بازار را در دست گرفته و یک مدیریت واحد پاسخگوی مردم و کشاورزان باشد.
منبع:خبرگزاری فارس
صفحه اصلی
موضوعات خبری سایت
شهردار و كارمندان
