ضرورت وجود زیرساخت برای تحقق کشاورزی تجاری
به گزارش خبرگزاری فارس از جیرفت، سیدیعقوب موسوی عصر امروز در کنفرانس خبری که به مناسبت هفته جهاد کشاورزی برگزار شده بود، اظهار کرد: کشاورزی از ارکان اقتصاد ملی بوده و پیشینه تاریخی آن بیش از دو بخش صنعت و خدمات است.
وی با اشاره به اینکه تاریخ کشاورزی به قبل از حیات بشریت برمیگردد، اضافه کرد: در اعصار مختلف تاریخی از جمله عصر آتش، اختراع چرخ، استیلای بشر بر منابع آبها و طبیعت، اهلی کردن دامها و بسیاری از گیاهان و فراگیری دانش تکثیر آنها بشر کشاورزی را از حالت مایحتاج غذایی به یکی از ارکان مهم اقتصادی در زندگی خود تبدیل کرده است.
موسوی با بیان اینکه در عصر حاضر سه نوع کشاورزی وجود دارد، تصریح کرد: نوع نخست کشاورزی معیشتی بوده که هدف آن تأمین مایحتاج غذایی در بعد خانوار است و کمی فراتر از آن کشاورزی نوع دوم است که طبق آن علاوه بر مورد مذکور مازاد مصرف در بازارهای محلی به فروش میرسد.
وی با توجه به اینکه در این نوع کشاورزی معاوضه کالا به کالا وجود داشته است، افزود: اما در کشاورزی نوع سوم که آن را کشاورزی تجاری یا اقتصادی میدانند، امنیت غذایی در مراحل بعدی اهمیت قرار دارد.
موسوی با اشاره به اینکه در این نوع کشاورزی بر مبنای تقاضای بازارهای هدف برنامهریزی برای مراحل کاشت، داشت و برداشت انجام میگیرد، تصریح کرد: در ایران هماکنون هر سه نوع کشاورزی وجود دارد، اما تلاش دولتمردان در ترویج کشاورزی تجاری است.
*چرخه کشاورزی جنوب کرمان ناقص است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان کشاورزی این منطقه را از نوع اقتصادی و تجاری دانست و گفت: اما چرخه این نوع کشاورزی به صورت ناقص است به گونهای که شناسایی بازارهای هدف به درستی صورت نگرفته است، ظرفیتهای محیطی براساس مزایای نسبی اقتصادی تعیین نشده و نقش سایر بخشهای دولتی و خصوصی در آن به خوبی تفهیم نشده است.
موسوی با اشاره به اینکه از جمله عواقب زیانبار این عدم برنامهریزی اتفاقهایی بود که در سال گذشته در این بخش شاهد بودیم، خاطرنشان کرد: محاسبه دقیق میزان تولید، کمبود و یا مازاد آن، میزان نیاز بر مصرف و برنامهریزی برای تأمین کمبودها و تعیین سرنوشت میزان مازاد در برنامهای تعیین میشود که مدیریت استراتژیک خوانده میشود.
وی در تشریح مدیریت استراتژیک اظهار کرد: مدیران استراتژیک تمام حوادث آینده را تخمین زده و پیشبینی میکنند، البته میزان دقت و صحت پیشبینیها به میزان اطلاعات و صحت آمارها بستگی دارد تا براساس آن برنامهریزی لازم صورت گیرد و تجهیزات و امکانات فراهم شود.
*مدیریت استراتژیک آرمانگرایی و آرمانخواهی است
موسوی مدیریت استراتژیک را مدیریت آرمانگرا و آرمانخواه دانست و تصریح کرد: تلاش در راستای تحقق اهداف بلند مدیریت استراتژیک از آرزوهای همه دولتمردان در تمام ممالک دنیا است.
وی در بحث تأمین مایحتاج ملی از بخش کشاورزی افزود: گیاهان و کالاهای استراتژیک از نظر مزیت نسبی ممکن است در ردههای بعدی قرار گیرند، اما چنانچه در کشور جنگ، قحطی و یا تحریم رخ دهد، وجود محصولاتی مانند گندم، برنج، گوشت، شیر، روغن و شکر حیاتی هستند.
موسوی اضافه کرد: در تمام دنیا چنانچه محصولات استراتژیک از نظر مزیت نسبی پس از محصولات غیراستراتژیک قرار گیرند، توسط دولتها یارانههایی برای آنها در نظر گرفته میشود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان گفت: این یارانهها شامل تعیین نرخ خرید تضمینی در شوراهای اقتصاد، بیمه محصولات کشاورزی، مساعدت در تأمین کالاهایی مانند کود، بذر، ماشینآلات و ... است.
موسوی جایگاه کشاورزی در رشد ناخالص ملی را از مبانی اقتصادی این بخش دانست و خاطرنشان کرد: میزان اشتغال و ثبات در شغل نیز جزو مبانی اجتماعی است که جامعهشناسان، جمعیتشناسان و حتی سیاستمداران از این زاویه به بعد اشتغالزایی مینگرند.
وی تصریح کرد: هیچ کشوری را نمیتوان یافت که در بخش کشاورزی بسیار شکننده، اما در سایر بخشها از جمله خدمات، تجارت و صنعت موفق باشد و هفت کشور صنعتی دنیا نمونه بارز این امر هستند.
موسوی تصریح کرد: تمام جوامع صنعتی ابتدا تلاش کردند که در بخش کشاورزی خودکفا شوند و مازاد محصول خود را به فروش برسانند و ارزآوری کنند بر همین اساس با دو مفهوم کشاورزی یارانهبگیر و مالیاتبده مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه آرمان دولتمردان حرکت از سوی کشاورزی یارانهبگیر به سوی کشاورزی مالیاتبده است، افزود: بر همین اساس کشاورزی علاوه بر امنیت غذایی دو رسالت مهم تأمین مایحتاج غذایی جمعیت ملی و تعریف برندهای تجاری در بازارهای بینالمللی برای ورود ارز به کشور و تقویت پول ملی را بر عهده دارد.
*تحقق کشاورزی تجاری نیازمند وجود زیربناهای لازم است
موسوی اظهار کرد: بنابراین برای تحقق کشاورزی تجاری در این منطقه نیاز به زیربناهایی داریم که اساس آن آموزش، تحقیقات، ترویج امور زیربنایی آب، خاک، منابع طبیعی و ... است که از ثروتهای هر کشور به شمار میرود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان گفت: برای رسیدن به این نوع تجارت به یک نظام جامع اطلاعرسانی نیاز داریم که رسالت آن انتقال دانش از کانونها، دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و آموزشی به عرصههای کار و تولید و سپس تکمیل فرایند و زنجیرههای اقتصادی است.
موسوی خاطرنشان کرد: رسالت بخش کشاورزی تنها در تولید محصولات نیست، بلکه فرایندهای پس از تولید شامل تبدیل، بازاریابی، بستهبندی، درجهبندی، فروش و خدمات پس از آن را نیز شامل میشود.
وی با بیان اینکه ایرانیان شرایط سخت را به خوبی تحمل میکنند، اظهار کرد: بدترین سالهای کشور 91 – 91 بود به همین دلیل باید به مدیرانی که در این شرایط سخت موفق عمل کردند، مدال اعطا کرد.
موسوی اضافه کرد: مردم جنوب کرمان نیز مقاوم هستند که در شرایط جوی و گرمای طاقتفرسای منطقه به سختی به امر مقدس کشاورزی میپردازند، اما همچنان با فقر و محرومیت دست و پنجه نرم میکنند.
وی 543 نیروی انسانی سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان را سرمایههای آن دانست و ادامه داد: بنابراین اگر این سازمان به نیروی انسانی خود تکیه کرده و منزلتش را ارتقا دهد، فضای آن به سمت کار و فعالیت پیش میرود.
موسوی با تأکید بر اینکه باید فرهیختگان منطقه در تصمیمگیریهای سازمان سهیم باشند و آن را متعلق به خود بدانند، خاطرنشان کرد: همچنین باید تشکلها و انجمنها را ایجاد کرد و این تصور را نداشت که در صورت رشد بخش خصوصی و تعاونی اختیارات دولت کاهش پیدا میکند.
*اختیارات ریاست سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان به مدیریتها تفویض شده است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان با اشاره به اینکه برای ایجاد دولت الکترونیک شعارهای زیادی داده شده است، اما ابزار آن فراهم نیست، گفت: برای تسریع در روند کارها جز اختیار امضای اسناد زراعی و برخی از اسناد مالی تمام اختیارات خود را به مدیران شهرستانها تفویض کردم.
موسوی با توجه به اینکه شأن کشاورزان این منطقه بسیار بیشتر از شرایط کنونی و امکانات و تجهیزات مورد استفاده آنها است، تصریح کرد: ساختمان جهاد کشاورزی در زمان خود از بهترین نوع ساختمانها بوده، اما اکنون به شدت تخریب و فرسوده شده است.
وی افزود: بخش حمل و نقل نیز با مشکلات فراوانی مواجه است که برای رفع آن نیازمند اعتبارات کافی هستیم تا بتوانیم به خوبی وضعیت کشاورزی منطقه را مدیریت کنیم و بازدیدهای مستمری از مناطق مختلف انجام دهیم.
*بیتدبیری جنوب کرمان را به کویر مبدل میکند
موسوی تصریح کرد: کمبود منابع آبی در منطقه جنوب کرمان به حدی بحرانی است که در صورت وجود این روند در آینده منطقه به کویری مبدل میشود که دیگر هیچ موجود زندهای قادر به زندگی کردن در آن نیست و این امر باید مورد توجه مسئولان امر قرار گیرد.
وی ادامه داد: بذر ذرت و کنجد برای نخستین بار در منطقه تکثیر و به استانهای دیگر نیز ارسال شد و به کشاورزان نیز کشت دانههای روغنی را توصیه میکنیم تا دچار خسارت نشوند.
موسوی با تأکید بر اینکه در تولید سبزی و صیفی در منطقه تجدیدنظر میکنیم، اضافه کرد: همچنین برای تولید سبزی و صیفی ایجاد تونل مناسب نیست که تلاش میکنیم، آنها را اصلاح کنیم و گلخانهها را نیز به سمت تیپ فائو و کشتهای هیدروپولیک ببریم، زیرا کارآیی آب در آن بسیار کمتر است.
*11.7 میلیارد تومان برای مکانیزاسیون کشاورزی اختصاص یافته است
وی با بیان اینکه الگوهای کاشت، نوع گیاهان، شیوههای تولید و ... نیازمند تغییرات اساسی هستند، افزود: در صورت راهاندازی فرودگاه نسبت به تولید توتفرنگی برای صادرات که بسیار باصرفه است، برنامههای خوبی در نظر داریم.
موسوی با اشاره به اینکه بحث بزرگ کشاورزی تشکلها است که در آن کار زیادی صورت نگرفته است، ادامه داد: خط اعتباری ویژه وزارت جهاد کشاورزی بدون محدودیت 11.7 میلیارد تومان اعتبار برای مکانیزاسیون بخش کشاورزی به این منطقه اختصاص داده شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان گفت: تمام سیستم مکانیزاسیون در بخش زراعت وجود دارد و در بخشهای دیگر از جمله باغبانی و دامپروری استفاده از این ظرفیت مورد توجه قرار نگرفته است بر همین اساس در نظر داریم با اختصاص اعتبار از محل صندوق توسعه ملی سیستم مکانیزاسیون مورد نیاز امور عشایری را تهیه کنیم.
وی با بیان اینکه چندان قصد توسعه نداریم، زیرا در منطقه جنوب کرمان با محدودیت منابع آبی مواجه هستیم، اظهار کرد: بیش از 90 درصد از آبهای ما زیرزمینی هستند که بسیار از آبهای سطحی آسیبپذیرتر بوده و اثر خشکسالی را تشدید میکنند.
*رفع مشکل منطقه جازموریان نیازمند تدبیر اساسی است
موسوی با تأکید بر اینکه باید برای رفع مشکل منطقه جازموریان که دارای ظرفیت فراوان تولید علوفه و البته دامهای تشنه است هرچه سریعتر چارهاندیشی شود، تصریح کرد: در کوهپایهها مناطقی وجود دارد که استعداد توسعه باغبانی دارد و بر همین اساس برنامهریزیهایی صورت میگیرد.
وی مشکلاتی مانند تکمحصولی بودن، کمبود بارش باران و عدم وجود زراعت دیم را موجب شکننده شدن منطقه خواند و اضافه کرد: در راستای جبران منابع محدود آبی باید قنوات منطقه جنوب کرمان را احیا کرد که نیازمند کارهای شاخص آبخیزداری است.
موسوی با اشاره به اینکه نخستین محموله گوجهفرنگی جنوب کرمان در سال جاری به روسیه صادر شد، اظهار کرد: کارخانههای رب گوجهفرنگی موجود در منطقه جنوب کرمان تنها کارگاه پخت هستند که به دلیل نداشتن صنایع بستهبندی و برند تجاری به نام دیگر مناطق به بازار عرضه شدند.
*مطالبات از سطح سازمان براساس معیار علمی باشد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان با تأکید بر اینکه باید مطالبات از سطح سازمان براساس معیار علمی باشد، افزود: نباید تحقیقات تکراری توسط محققان انجام گیرد و موضوع تحقیقات براساس سلیقه شخصی انتخاب شود، بلکه آنان باید در زمینه مشکلات و نیازهای جامعه این تحقیقات را انجام دهند.
موسوی وظیفه سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان را تفکر دانست و خاطرنشان کرد: باید کارشناسان، محققان و مسئولان تفکر و اندیشه کرده و منطقه را با مناطق هماقلیم خود در دنیا مقایسه کنند تا بتوانند از تجربیات آنان در پیشبرد کارها استفاده لازم را ببرند.
وی بزرگ‌ترین مشکل بخش کشاورزی را در بخش آموزش و ترویج دانست و خاطرنشان کرد: با توجه به جایگاه بخش کشاورزی در برنامه پنجساله توسعه، اقتصاد و اشتغال اعتبار کافی برای آن در نظر گرفته نشده است.
موسوی با اشاره به اینکه برای مرکز ترویج این سازمان در سال گذشته تنها 224 میلیون تومان اعتبار اختصاص داده شده بود، تصریح کرد: تنها جایی که سازمان جهاد کشاورزی باید بیشتر هزینه کند، بخش آموزش و ترویج است تا بتواند نتیجه آن را در آینده شاهد باشد.